Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.
O wapnowaniu
Każdy żywy organizm dla swojego rozwoju potrzebuje odpowiednich warunków. Żywymi organizmami są też uprawiane przez człowieka rośliny. Prowadząc ich uprawę chcemy uzyskać maksymalne jej efekty w postaci wysokich i zdrowych plonów. W procesie tym często nie doceniamy roli wapna, w glebie zapominając o jego strategicznym znaczeniu w wszystkich reakcjach zachodzących zarówno w warstwie uprawnej jak i samej roślinie. Skutkiem braku regularnego stosowania nawozów wapniowych jest fakt, że udział gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych w Polsce przekracza 50%. Powszechnie zapominamy, że uprawa gleb naturalnie prowadzi do ich zakwaszania. Jeżeli poprzez wapnowanie nie pomożemy glebie neutralizować jej kwaśnego odczynu, proces zakwaszania będzie się pogłębiał a plony będą maleć. Warto bliżej poznać niezwykle skuteczną rolę tlenku wapnia (CaO) w odkwaszaniu gleb i systematycznie z niej korzystać by pomóc roślinom w ich prawidłowym rozwoju, a sobie zapewnić optymalne uprawy i obfite plony .
Co zakwasza gleby uprawne.
Oprócz naturalnych źródeł zakwaszania gleb jakimi są:
mamy też źródła antropogeniczne to znaczy pośrednio bądź bezpośrednio zależne od działania człowieka i warunków atmosferycznych w procesie uprawy gleby.
Zaliczamy do nich:
Stosując nawozy azotowe, głównie amonowe, azot amidowy oraz siarkę elementarną, zwiększamy intensywność procesów zakwaszania gleb.
Warto pamiętać że 1 kg azotu amonowego z nawozu mineralnego wywołuje zakwaszenie, które do zneutralizowania wymaga około dwukrotnie większej CaO. Podobnie zakwaszenie wywołane dodatkiem 1 kg S wymaga 1,75 kg CaO do neutralizacji.
Dla zneutralizowania skutków zakwaszenia wywołanego stosowaniem nawozów mineralnych koniecznym zabiegiem jest WAPNOWANIE z zastosowaniem dawek CaO jak w tabeli
Nawóz mineralny:
Dawka nawozów wapniowych niezbędnych do neutralizacji
100 kg nawozów mineralnych
Nawóz wapniowy weglanowo-kredowy – kreda 30% CaO
Nawóz wapniowy węglanowy 50% CaO
Nawóz wapniowy tlenkowy – 60% CaO
120
72
60
80
48
40
307
184
153
140
84
70
114
68
57
57
34
28
280
168
140
560
336
280
Skutki zakwaszenia gleb.
Zakwaszenie jest jednym z głównych czynników zakłócających funkcjonowanie wszystkich środowisk mających bezpośredni bądź pośredni wpływ na zdrowie człowieka. Np. znane są dowody wpływu zakwaszenia gleb na rozwój choroby Alzheimera.
Najbardziej znane skutki zakwaszenia to:
Wszystkie te czynniki wpływają na kształtowanie się środowiska glebowego z którego korzystają uprawiane rośliny. Ich plonowanie w głównej mierze jest zależne od optymalnego dla nich odczynu gleby. Większość uprawianych w naszym kraju roślin toleruje odczyn od lekko-kwaśnego do obojętnego. Tylko niektóre rośliny zdecydowanie lepiej plonują w stanowiskach o odczynie kwaśnym jak: łubin żółty, ziemniak, owies czy seradela, lub zasadowym jak np lucerna i konopie.
Pomiar kwasowości gleby to konieczna czynność przed wapnowaniem.
Możemy go wykonać w Okręgowych Stacjach Chemiczno-Rolniczych, bądź bezpośrednio na polu za pomocą aparatów wskaźnikowych. Zagadnienie to przybliży zainteresowanym zaprezentowany film:
„Pobieranie próbek gleby do badań” https://www.youtube.com/watch?v=ekrF6KmTn0w
Ustalenie odczynu pH, znajomość agronomiczna gleby, oraz rodzaj uprawianych roślin, pozwolą określić konieczną ilość CaO/ ha.
W tej decyzji pomocne mogą być poniższe tabele
Dawka wapna w zależności od kategorii agronomicznej i potrzeb wapnowania w t CaO/ha
Kategoria
agronomiczna
gleby
Podział potrzeb wapnowania
Konieczne
( pH˂4,0 )
Potrzebne
( pH 4,1- 4,5 )
Wskazane
( pH 4,6 – 5,0 )
Ograniczone
( pH 5,1 – 5,5 )
6,0
3,0
2,0
1,0
4,5
4,5
1,7
1,0
3,5
2,5
1,5
–
3,0
2,0
1,0
–
Optymalne zakresy pH dla wybranych roślin rolniczych i warzyw.
Wrażliwość roślin
na kwaśny odczyn
Gatunki roślin
Optymalne pH gleby
MAŁO WRAŻLIWE
łubin,seradela, len, trawy
5,1 – 5,5
ŚREDNIO WRAŻLIWE
owies, ziemniaki, mieszanki zbożowe,
mieszanki pastewne, pomidor, rabarbar,
chrzan.
5,6 – 6,0
WRAŻLIWE
pszenica, rzepak, bobik, łubin biały, łubin
wąskolistny.
6,1 – 6,5
BARDZO WRAŻLIWE
burak, kukurydza, jęczmień, lucerna,
koniczyna, soja, cebula, fasola szparag.,
groch, kapusta, marchew, pietruszka,
ogórek, rzodkiewka, sałata, seler, por.
6,6 – 7,0
Wybór rodzaju wapna nawozowego.
Ze względu na formę chemiczną wapna, która odgrywa decydującą rolę w jego skuteczności, rozróżniamy nawozy wapniowe:
W każdej grupie tych nawozów mamy do dyspozycji zarówno odmiany pyliste jak i granulowane.
Szczegółowy podział nawozów wapniowych reguluje Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 września 2010 r. (Dz.U.Nr.183, poz 1229).
Forma nawozu jest jednym z ważniejszych czynników decydujących o efektywności wapnowania, a zatem o szybkości odkwaszania gleby. Decydującą rolę w tym zakresie odgrywa rozpuszczalność nawozu wapniowego w wodzie.
Forma tlenkowa, gdzie składnikiem jest tlenek wapnia CaO powstały w wyniku prażenie /wypalania/ skały wapiennej, rozpuszcza się najłatwiej, co sprawia, że ta forma wapna jest najbardziej skuteczna.
Znacznie trudniej natomiast rozpuszczają się formy węglanowe powstałe z przemielenia skał wapiennych niewypalonych.
Rozpuszczalność w wodzie określonej formy wapna
Forma wapna nawozowego
Tlenkowa
węglanowa
% wapnia (CaO)
powyżej 60
Powyżej 40
litry wody potrzebne do rozpuszczenia 1 kg nawozu
760
66 000
Istotnym wskaźnikiem jakości wapna nawozowego jest tzw. reaktywność, oznaczana głównie dla form węglanowych. Formy tlenkowe /CaO/ reaktywność mają zbliżoną do 100
Wapna tlenkowe /palone/ polecane są przede wszystkim na gleby ciężkie, gliniaste i średnie a węglanowe — na lekkie, piaszczyste. Charakteryzują się one wyjątkową skutecznością, co pozwala maksymalnie skrócić czas doprowadzenia gleby do odpowiedniego odczynu i właściwej struktury.
W grupie nawozów węglanowych spotykamy bogatą ofertę granulatów. Są wśród nich również kredy skalne i pojeziorne charakteryzujące się wysokim wskaźnikiem reaktywności wynikającym zarówno z rodzaju skały macierzystej jak też wysokiego rozdrobnienia substancji tworzącej granulę.
Znając potrzeby CaO wynikające z powyższych uwarunkowań, oraz możliwości wyboru wapna nawozowego, możemy do wapnowania użyć najbardziej korzystny rodzaj nawozu wapniowego, uzyskując dzięki temu najlepsze efekty.
Ułatwieniem może być poniższa tabela.
Zależność dawki wapna od kategorii argonomicznej i klasy potrzeb wapnowania w tonach masy towarowej wapna /ha
Kategoria
argonomiczna
gleby
Przedział potrzeb wapnowania
konieczne
potrzebne
wskazane
ograniczone
CaO1
70%
CaO2
50%
CaO1
70%
CaO2
50%
CaO1
70%
CaO2
50%
CaO1
70%
CaO2
50%
8,6
12,0
4,3
6,0
2,8
4,0
1,5
2,0
6,4
9,0
4,3
6,0
2,4
3,4
1,5
2,0
4,9
7,0
3,6
5,0
2,1
3,0
–
–
1,4
6,0
0,8
4,0
0,5
2,0
–
1 Nawóz wapniowy tlenkowy – CaO 70%, 2 Nawóz wapniowy węglanowy – CaO 50%
Pamiętając, że gleba traci rocznie ok. 140 kg CaO na 1 ha, należy sukcesywnie uzupełniać występujący ubytek i poprawiać odczyn (pH) dostosowując go do poziomu odpowiedniego dla uprawianych roślin. Należy też pamiętać o konieczności uzupełniania w glebie MAGNEZU – Mg2+ który jest pierwiastkiem niezbędnym dla każdej rośliny.
Jego rola polega głównie na:
Ubytek wapna i magnezu w glebie powodowany pobieraniem tych pierwiastków przez uprawiane rośliny w kg Ca i Mg /1 tonę plonu użytkowego wraz z masą plonu ubocznego
Roślina uprawna
Pobranie jednostkowe
kg/t plonu
Roślina uprawna
Pobranie jednostkowe
kg/t plonu
Ca
Mg
Ca
Mg
5,0
2,5
1,5
0,85
50,0
8,0
1,5
0,60
6,0
2,0
0,75
0,90
7,0
4,0
20,0
5,0
16,0
3,0
20,0
4,0
Kiedy wapnować ?
Wybierając termin wapnowania powinniśmy uwzględniać zarówno kalendarzowy okres wysiewu, jak też miejsce zabiegu w zmianowaniu roślin, czyli tzw. agrotechniczny termin wapnowania.
Wybierając agrotechniczny termin wapnowania powinno się przestrzegać kilku istotnych zasad:
Efekty wapnowania
Wapnowanie, jako zabieg odkwaszający wpływa na podnoszenie urodzajności gleb poprzez:
Biorąc pod uwagę korzyści osiągane w wyniku wapnowania nie tylko na plonowanie uprawianych roślin, ale w konsekwencji na nasze zdrowie, w zderzeniu z niskimi w stosunku do efektów nakładami finansowymi, zabieg ten w uprawie gleby powinien być traktowany priorytetowo.
Skuteczność pozostałych działań zmierzających do osiągania wysokich i zdrowych plonów będzie wówczas zdecydowanie bliższa naszym oczekiwaniom.
Źródło informacji:
ABC wapnowania: W. Grzebisz
W. Szczepaniak
J.B. Diatta
R. Kulpa
O firmie
Spółka rozpoczęła działalność w roku 1989. Reagując na zachodzące w tym czasie zmiany gospodarcze, firma zmieniała przedmiot działalności dostosowując go do oczekiwań rynku.